Fundusz Małych Projektów
Fundusz Małych Projektów Euroregionalnych utworzony został w
ramach polsko-niemieckiego Programu Współpracy Przygranicznej Phare (Phare CBC)
na rok 1995, finansowanego ze środków pomocy Unii Europejskiej dla Polski.
Program ten w swojej pierwszej edycji umożliwiał wsparcie jedynie wielkich
projektów infrastrukturalnych, pomijając jakże istotną sferę nawiązywania
bezpośrednich kontaktów międzyludzkich ponad granicami państw. Dlatego też
program uzupełniono już podczas jego drugiej edycji, część środków
przeznaczając na wsparcie bezpośrednich kontaktów mieszkańców żyjących na
obszarach przygranicznych. W ten sposób powstał Fundusz Małych Projektów, który
miał na celu wspieranie współpracy transgranicznej poprzez realizację
niewielkich projektów, przede wszystkim o charakterze "miękkim".
Wartość wsparcia środków Unii Europejskiej dla pojedynczego przedsięwzięcia
nie mogła przekroczyć 50.000 EUR. Władza Wdrażająca Program Współpracy
Przygranicznej Phare (jednostka odpowiedzialna w Polsce za realizację
programu), kierując się zasadą subsydiarności, powierzyła zarządzanie
Funduszem Euroregionom, a więc strukturom tworzonym dobrowolnie na szczeblu
lokalnym dla realizacji współpracy transgranicznej, obejmującym głównie
miasta i gminy zlokalizowane na obszarach przygranicznych dwóch lub kilku sąsiadujących
ze sobą państw.
Podczas kolejnych edycji polsko-niemieckiego programu wartość
Funduszu stopniowo zwiększano, a w ramach innych programów Phare zarządzanych
przez Władzę Wdrażającą Fundusz Małych Projektów przeniesiono także na
pozostałe granice Polski. W następnych latach podobny Fundusz utworzono na
styku granic polsko-czesko-niemieckiej oraz w Regionie Morza Bałtyckiego. Nowa
formuła przyjęta przez Komisję Europejską w grudniu 1998 roku umożliwiła
rozszerzenie programu także na południową granicę państwa. Wschodnie
obszary przygraniczne Polski zostały objęte Funduszem w ramach Zintegrowanego
Programu Phare dla Polskiej Granicy Wschodniej.
Spotkania mieszkańców sąsiadujących państw podczas imprez
kulturalnych, wymiany młodzieży, podczas targów gospodarczych, konferencji i
seminariów naukowych, festiwali piosenki czy zawodów sportowych, jak również
nauka języka sąsiada oraz publikacje poświęcone problemom daleko wykraczającym
poza granice jednego kraju przełamują wieloletnie bariery kulturowe i
historyczne, uświadamiając lokalnej społeczności wzajemne związki i podobieństwa
oraz wspólną odpowiedzialność za kształtowanie rzeczywistości w najbliższej
okolicy. Niewielkie projekty, których średnie dofinansowanie w ramach Funduszu
wynosi kilka tysięcy ero, przyczyniają się do tworzenia trwałych więzów
kulturalnych, gospodarczych i - co szczególnie istotne - nawiązywania
zwyczajnych kontaktów towarzyskich.
Podkreślić należy także powszechną dostępność tych środków
pomocy dla gmin, powiatów, szkół, instytucji pozarządowych i innych
organizacji publicznych. Wszystkie organizacje niedochodowe, których siedziba
znajduje się na obszarze danego Euroregionu, mogą ubiegać się o wsparcie,
pod warunkiem spełnienia kilku kryteriów, z których najważniejsze stanowi poświadczone
poparcie partnera z drugiej strony granicy i jego planowany bezpośredni udział
w realizacji projektu. Bezstronny Panel Ekspertów oraz współdecydujące o
wyborze projektów regionalne Komitety Sterujące zapewniają przejrzystość
funkcjonowania Funduszu, jak również podejmowanie fachowych decyzji, z uwzględnieniem
priorytetów danego Euroregionu.
Biorąc pod uwagę powszechną dostępność tych środków w
regionach przygranicznych, szybką procedurę podejmowania decyzji oraz ogromną
liczbę beneficjentów, te stosunkowo niewielkie fundusze znakomicie promują
ideę integracji państwa z Unią Europejską wśród szerokich mas społeczeństwa,
służąc priorytetowym celom polskiej polityki zagranicznej.
Fundusz Małych Projektów zarządzany przez Euroregion
"Tatry" utworzono w ramach pierwszej edycji Zintegrowanego Programu
dla Polskiej Granicy Wschodniej.
Wszystkie projekty osiągnęły zakładane w programie cele i
efekty merytoryczne. Ponadto ich realizacja umożliwiła beneficejntom zakup
sprzętu nagłaśniającego, komputerowego, audiowizualnego i sportowego. Trwałym
i ważkim efektem uczestnictwa w Funduszu Phare było zdobycie przez euroregion
i beneficjentów wiedzy i umiejętności dotyczących konceptualizacji,
przygotowania, realizacji i rozliczania projektów według precyzyjnych i
trudnych procedur.
Pozytywnie oceniane są wydawnictwa. takie jak np.: mapa
euroregionu, informatory, katalogi. W każdej publikacji umieszczono informację
o ich finansowaniu przez Unię Europejską. Nieodłącznym elementem wszystkich
projektów było eksponowanie logo i flag Unii Europejskiej oraz euroregionu na
zaproszeniach, plakatach, programach, w scenografii miejsc imprez, w prasie i
telewizji. Fundusz Małych Projektów zarządzany przez Euroregion
"Tatry" przyczynił się również do zbliżenia ludzi z różnych środowisk
społecznych i zawodowych, do przełamywania wzajemnych animozji i uprzedzeń.
Szereg wydarzeń prezentowało wartości kultury ludowej: w muzyce, tańcu,
stroju, rękodziele artystycznym.
Realizacja projektów przyczyniła się do nawiązywania
transgranicznych kontaktów i współpracy pomiędzy organizacjami samorządowymi,
stowarzyszeniami, instytucjami kultury i edukacji oraz klubami sportowymi.
Zrealizowane przez Euroregion "Tatry" Małe Projekty Euroregionalne
stanowiły preludium myślenia w kategoriach integracji europejskiej, w wymiarze
małych społeczności lokalnych.
Prezentacja projektów
Współpraca środowisk młodzieżowych
Współpraca społeczno-ekonomiczna
Kultura ludowa
Sport i turystyka
Kultura i sztuka
Wydawnictwa i promocja
Na podstawie wydawnictwa "Łączą nas Tatry"
Wydawca: Biuro Rady Euroregionu “Tatry” w Nowym Targu
Nowy Targ 2000 |
