Adam hrabia Stadnicki

Kim był inż. Adam hrabia Stadnicki? Był to wybitny leśnik, człowiek prawy i wielki patriota, były właściciel lasów i tartaków w Beskidzie Sądeckim, od Krynicy aż po Szczawnicę oraz Frainie na terenie Słowacji. Po ukończeniu studiów leśnych w Monachium, odbyciu praktyki w lasach hrabiego zamoyskiego w Zakopanym, zajął się m.in. gospodarką leśną w odziedziczonych lasach Nawojowa – Szlachtowa. Zaprojektował przebudowę dróg dojazdowych do lasów i ścieżek gospodarczych dla lepszego wglądu w niedostępne dotychczas partie drzewostanów. W lasach A.Stadnickiego dużo uwagi poświęcono wykonywaniu selekcyjnych trzebieży wpływających korzystnie na zwiększenie przyrostu drzewostanów, zwłaszcza średnich klas wieku (40 – 80 lat). Wyniki prac sprawdzane były na założonych specjalnie w tym celu powierzchniach badawczych i kontrolnych. Dążąc do zachowania obrazu pierwotnej Puszczy Karpackiej jako pierwszy na Sądecczyźnie utworzył cztery rezerwaty przyrody; Łabowiec, Barnowiec, Uhryń i Baniska. Po utworzeniu w Nawojowej Biura Technicznego A.Stadnicki dbał o szkolenie zatrudnionego personelu, zaopatrywał go w podręczniki, czasopisma leśne i inne pomoce. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Leśnego, brał udział w licznych naradach terenowych z udziałem naukowców, interesował się przemianami zachodzącymi w leśnictwie i drzewnictwie. Godziwe wynagrodzenia pracowników techniczno-inżynieryjnych oraz zarobki robotnicze stanowiły zachętę do pracy w jego lasach. Uczniów biednych ale zdolnych szkolił na własny koszt. Pracownicy odchodzący na emeryturę otrzymywali potrzebne ilości drewna, a w wypadkach losowych świadczona była bezpłatna pomoc, zwłaszcza na rzecz potrzebujących lub dotkniętych bieda robotników. W 1918 roku bezpłatnie zagwarantował nadział ziemi ochotnikom idącym do Wojska Polskiego, zapewniając drewno na budowę domów. Jako Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wykazał wielką aktywność walcząc z fisklizmem w stosunku do ludności wiejskiej. W 1936 roku na Ogólnopolską Wystawę “Nasze lasy i ochrona przyrody” przygotował specjalny referat, kończąc go następująco”(...) tylko wzajemne zrozumienie się i wysiłek ku zgodnej j harmonijnej pozytywnej pracy leśników mogą prowadzić ku poprawie i dobremu prosperowaniu życia gospodarczego społeczeństwa i państwa”. W 1939 roku tartaki w Nawojowej i Rytrze zostały objęte przymusowym zarządem niemieckim. A.Stadnicki w okresie okupacji organizował na większą skalę pomoc żywnościową żołnierzom polskim przebywającym w niemieckich obozach dla jeńców wojennych i wielokrotnie interweniował u władz policyjnych w sprawie aresztowanych pracowników, uzyskując pozytywne wyniki. Zatrudniał też wiele osób ukrywających się i poszukiwanych przez okupanta. Adam hrabia Stadnicki prowadząc racjonalną gospodarkę leśną, wkładając w nią wiele trudu i osobistych wyrzeczeń, pozostawił po sobie pamięć nie tylko byłych pracowników, ale i rzesz miejscowej ludności, które licznie wzięły udział w pogrzebie w dniu 13 marca 1982 roku w Nawojowej. Zmarł 10 marca w Osoli k/Wrocławia. Jego zwłoki przywieziono i złożono w krypcie kościelnej kościoła parafialnego w Nawojowej pw. Nawiedzenia NMP.

 

mgr inż. Adam Hrabia Stadnicki 10.04.1882-10.03.1982

Pałac Stadnickich w Nawojowej